Ngành Năng Lượng Tái Tạo Việt Nam: Hướng Tới Tương Lai Xanh

Tổng Quan

Ngành năng lượng tái tạo Việt Nam đang nổi lên như một trong những thị trường phát triển nhanh nhất châu Á. Từng phụ thuộc vào than và thủy điện, Việt Nam hiện xếp thứ 2 tại ASEAN và thứ 23 toàn cầu về sản lượng điện từ năng lượng sạch.

Các nguồn năng lượng sạch tại Việt Nam như điện mặt trời và điện gió đã chiếm 27% tổng công suất lắp đặt quốc gia vào cuối năm 2021. Mỗi tháng, Việt Nam sản xuất hơn 3 tỷ kWh từ năng lượng sạch, chứng minh rằng năng lượng sạch và tái tạo tại Việt Nam không còn là lĩnh vực ngách mà đã trở thành động lực chính của tăng trưởng kinh tế.

Hơn nữa, các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, nguồn lực tự nhiên dồi dào và làn sóng đầu tư quốc tế đang biến Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu cho các công ty năng lượng tái tạo toàn cầu.

Tổng Quan Thị Trường Năng Lượng Sạch Việt Nam

Tính đến năm 2021, tổng công suất phát điện của Việt Nam đạt 76.620 MW, trong đó điện gió và điện mặt trời chiếm 27%. Với đường bờ biển dài hơn 3.200 km, Việt Nam có tiềm năng 311 GW điện gió, trở thành một trong những quốc gia có nguồn năng lượng tái tạo lớn nhất khu vực.

Điện mặt trời cũng tăng trưởng vượt bậc — từ 86 MW năm 2018 lên 16.500 MW năm 2020, tăng hơn 18.600%. Nhờ đó, Việt Nam đã trở thành nhà sản xuất điện mặt trời lớn thứ 10 thế giới. Các dự án tập trung tại Ninh Thuận và Bình Thuận hiện đóng góp đáng kể cho sản lượng quốc gia.

Bên cạnh đó, điện gió cũng đang tăng tốc. Hơn 4.880 MW đã được phê duyệt và lắp đặt đến 2020, cùng với nhiều dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn đang chờ kết nối lưới điện và hoàn thiện thủ tục pháp lý. Do đó, Việt Nam đang trở thành trung tâm phát triển năng lượng sạch cả trong và ngoài khơi khu vực ASEAN.

Tài nguyên gió của ngành năng lượng sạch tại Việt Nam.

Động Lực Tăng Trưởng và Môi Trường Đầu Tư

Nhu cầu năng lượng của Việt Nam tăng 6% mỗi năm trong hai thập kỷ qua, giúp Việt Nam trở thành nước tiêu thụ điện lớn thứ 2 Đông Nam Á. Để đáp ứng nhu cầu này một cách bền vững, Chính Phủ đã ban hành chính sách năng lượng tái tạo Việt Nam với nhiều ưu đãi hấp dẫn cho nhà đầu tư.

Các yếu tố thúc đẩy chính gồm:

• Chính sách ưu đãi: biểu giá FIT, miễn giảm thuế và thuê đất.

• Sở hữu nước ngoài 100%: nhà đầu tư được nắm toàn bộ cổ phần trong dự án.

• Đối tác chiến lược: hợp tác với GE Renewable Energy Vietnam, Siemens Gamesa và nhiều nhà phát triển khu vực.

• Mô hình PPP và BOT hỗ trợ đầu tư vào năng lượng tái tạo tại Việt Nam.

Ngoài ra, các doanh nghiệp tư vấn chuyên biệt cung cấp dịch vụ tư vấn năng lượng tái tạo Việt Nam, hỗ trợ giấy phép, hợp đồng mua bán điện (PPA) và thủ tục môi trường.

Thách Thức và Cơ Hội

Dù đạt nhiều tiến bộ, các công ty năng lượng tái tạo tại Việt Nam vẫn đối mặt với chi phí đầu tư cao, hạn chế lưới truyền tải và quy trình phê duyệt dài. Tuy nhiên, cải cách chính sách, chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực đang cải thiện đáng kể khả năng thu hút vốn.

Hơn nữa, Kế hoạch Phát triển Năng lượng Tái tạo 2030 đặt mục tiêu tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo lên 50% vào năm 2045. Với động lực mạnh mẽ này, Việt Nam tiếp tục mở ra cơ hội lớn cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, từ dự án điện mặt trời, điện gió đến năng lượng sạch và tái tạo tại Việt Nam.

Việt Nam Sẽ Đóng Vai Trò Quan Trọng Trong Chuyển Dịch Năng Lượng Khu Vực?

Việt Nam đang trở thành hình mẫu của khu vực châu Á – Thái Bình Dương trong phát triển năng lượng bền vững. Bên cạnh đó, sự ổn định chính trị, ưu đãi hấp dẫn và nguồn tài nguyên đa dạng giúp Việt Nam trở thành điểm đến ưu tiên cho nhà đầu tư quốc tế.

Ngoài ra, các tập đoàn lớn như GE Renewable Energy Vietnam cùng nhiều nhà phát triển độc lập đang biến Việt Nam thành trung tâm đổi mới năng lượng sạch của khu vực.

Vì vậy, Việt Nam không chỉ bắt kịp xu hướng toàn cầu mà đang dẫn đầu Đông Nam Á trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, bền vững và hiệu quả.